Hipotermi, vücudun en hızlı kapasitede üretebildiği ısıdan çok daha hızlı şekilde ısı kaybedilmesi sonucunda vücut sıcaklığında ciddi şekilde azalma görülen ve acil şekilde müdahale edilmesi gereken bir durum. Medipol Çamlıca Üniversite Hastanesi Acil Tıp / Dr. İbrahim Murat Tanır hipotermi belirtileri, tedavisine dair merak edilenleri anlattı. 

Hipotermi nedir, kaç derecede olur?

Vücut sıcaklığı 32 dereceye kadar düştüğünde titreme sona erer çünkü titremenin durması vücudun yeterince enerjisinin kalmadığının göstergesi. Beyin ve sinir uçları uyarı göndermeyi bırakıyor, kollar ve bacaklarda his kaybı baş gösteriyor. Bu süreçte ağrılar sona eriyor fakat kendimize dokunmamız imkânsızlaşıyor. Vücut sıcaklığının 29,5 derecenin altına düşmesi halinde ise beyin fonksiyonlarını yerine getirememeye başlıyor. Bilincimiz kapanıyor ve ölümle yaşam arasında gidip geliyoruz. Nabız da düşüyor. Kalp dakikada ortalama 60 kez yerine sadece iki kez çarpıyor. Kan dolaşımı yapılamıyor ve bu sürecin sonunda donarak ölüm neredeyse kesinlik kazanıyor. Bu ölümün "yumuşak" bir ölüm olup olmadığı konusunda ise bilim dünyasında tartışmalar sürüyor.

Soğuk yaralanmaları ve donmalarda müdahale sırasında şunlara dikkat edin:

• Yüzük, saat, bilezik gibi takıları hızla çıkarın.
• Donmuş organı aleve, ateşe tutmayın, donmuş kısımların yeniden ısıtılması için aşırı sıcak suya sokmayın. Hassas dokularda daha fazla hasara yol açacağı için donmuş olan bölgeye masaj yapmayın ve ovmayın.
• Kişiyi soğuk ve ıslak ortamdan uzaklaştırın. Kuru ve yün bir bezle bu organı sarın.
• Şişmeye karşı, bu organı yukarıda tutun. Ayaklarda donma varsa, asla yürütmeyin.
• Kişi sedye ya da sırt tahtası ile taşınmalı.
• Sıcak ellerinizle ya da nefesinizle etkilenen bölgeyi ısıtmaya çalışın. Gerekirse sarılın.
• Ambulans çağırarak kişinin en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesini sağlayın.

Deri ısısı 25 dereceye düştüğünde doku metabolizması yavaşlıyor. Oksijen yetersizliği o bölgelerde mor renkte görünüm (siyanoz) ortaya çıkarıyor. Donma (frosbite) deri sıcaklığının – 10 0C kadar düşmesi sonucu oluşuyor. Gerçek donma noktasına erişmeyen soğuklarda ise cilt yanıklarına benzer şekilde ödem ve baloncuklar (vezikül ve büller) meydana geliyor. Isı kaybı daha da sürerse donma noktasına gelinirse donuk (frosbite) oluşuyor. El, ayak, burun gibi donan bölgelerde önce kızarma başlıyor ve ağrı gelişiyor. Sonrasında ise donan bölge sertleşiyor ve son aşamaya gelindiğinde ise his kaybı oluşuyor.

Normalde Hipotermi tedavisi nasıl olur?

• Öncelikle donmayı önlemek amacıyla kişiye şekerli sıcak bir şeyler yedirmeye ve içirmeye çalışın.
• Donma tehlikesi yaşayan kişiye kalın giysiler giydirin ve üzerini de kalın örtülerle örtün.
• Kesinlikle uyumamasını sağlayın. Bu durumdaki kişiyi ılık odada tutun ve bir süre sonra odanın sıcaklığını yavaş yavaş arttırın.
• Kesinlikle ama kesinlikle kişiyi birden sıcak odaya sokmayın. Bununla birlikte alkollü içecekler içirmeyin, kar ile vücudu ovmayın ve masaj yapmayın.
• Ambulans çağırarak kişinin en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesini sağlayın. Soğuk yaralanmaları ve hipotermide mutlaka kişiyi sağlık kuruluşuna ulaştırmaya çalışın.
• Soğuk yaralanmalarına karşı özellikle ileri yaştaki kişiler ve çocuklar üzerinde hassasiyet gösterin.
• Soğuk yaralanmaları ve donmalarda kulaktan dolma bilgilerle ilk yardım müdahalesinde bulunmayın.
• Araç içinde hava sirkülasyonuna dikkat edilmeli ve yüksek karbondiokside bağlı zehirlenmeler de olabilir.